Changui Deluxe

Dit concert mag gerust a-typisch worden genoemd. Er werd niet gefouilleerd aan de deur van het Tropentheater op 16 oktober. Ik hoefde geen "lid" te worden om naar binnen te mogen. Het toilet was gratis en brandschoon. Iedereen in de voor misschien zestig procent gevulde zaal zat op een genummerde stoel (tenminste, tot de band ging spelen). Er was een pauze midden in het optreden waarin ik een gratis drankje kreeg. Ik mocht voor slechts 23 euro (19 in de voorverkoop, maar die had ik aan me voorbij laten gaan) naar binnen: da's nog geen anderhalve euro de man voor het zestien leden tellende Orquesta Revé!

In mijn muziekverzameling staat Orquesta Revé apart van Elito Revé y su Charangón, terwijl het titelnummer van "Fresquecito" me al waarschuwde dat er eigenlijk al 54 jaar maar sprake is van 1 Orquesta Revé, waarvan Elito's band de laatste editie is. Het werd me evenwel pas echt duidelijk tijdens het openingsnummer van het concert. Ik hoorde "Ruñidera" zoals ik 16 jaar geleden voor het eerst hoorde op "La Explosion del Momento". Geen twijfel mogelijk: dit is het enige echte Orquesta Revé!

Vervolgens werd "Fresquecito" ingezet. Twee minuten later zat er bijna niemand meer op een stoel. Dat kwam niet alleen doordat je niks ziet achteraan als de mensen vooraan opstaan: het was vooral de weergaloze kracht van de Changui. Die kende ik tot nu toe alleen van de platen van Revé: die hebben allemaal zo'n moment dat het lijkt alsof de band ineens de sporen krijgt en je niets anders kan doen dan het beest dat dan loskomt te berijden totdat het briesend tot stilstand komt. Nu heb ik het in het echt gezien. Ik zat op het balkon en voelde me als royalty in mijn comfortabele zetel, op veilige afstand van de muzikale orkaan op het podium. Een orkaan die overigens ook zo ging liggen toen het tijd was om te pauzeren, om na de pauze in een paar seconden weer tot volle kracht aan te zwellen.

In de pauze kwam mijn liefje aanzetten met een exemplaar van "De que estamos hablando", de laatste CD van de Elito Revé y su Charangón met een gefotokopieerd hoesje. Ze had het gekocht had van een twee dames die zeiden deze voor de band aan de man te brengen. Ik vertrouwde het niet en het bleek ook een thuiskopie te zijn, met de nummers in een andere volgorde dan het origineel. Alleen het onbekende merk van de schijf, "TRD Caribe", doet vermoeden dat hier in ieder geval wel Cubanen aan het bijklussen waren (maar of dat het orkest nou zelf was?). TRD staat in Cuba voor "Tiendas de Recaudación de Divisas: winkels waar met US dollars kan worden betaald.

We hebben de dames niet meer terug gezien. Na het concert zag ik wel een duidelijk verveelde vent in een guayabero achter een tafeltje met de officiele versie "De que estamos hablando". Ik had geen zin om hem te vertellen dat er iemand onder zijn duiven aan het schieten was. Om eerlijk te zijn: who cares? Het zou toch naar de Cubaanse staat gaan, niet naar het orkest.

Goed, ik dwaal af. Er is nog een geheel onbesproken tweede helft van het concert. Daarin zag en hoorde ik meer van hetzelfde. Helemaal goed, want dat was precies waarvoor ik was gekomen. Ik zag live wat Peter Watrous van descarga.com schreef over Fresquecito: "[...]non-stop intense, slightly maniacal, with endless rhythm arrangements, coro after coro, breakdowns, everything stacked on everything, just a riot of bandleading and crowd riling."

Tijdens de toegift zette Elio Revé zijn groene hoedje op om het publiek nog even een Santeria zegening voor geld, gezondheid en geluk mee te geven. Wat kan een mens nog meer willen? Ik kon maar één ding bedenken na afloop: weten wat Ruñidera nou eigenlijk betekent. Volgens de eerste hit op google met "Ruñidera" als zoekopdracht is dat pochen dat je de beste bent. Voorlopig vind ik het geen opschepperij. Stuur nog maar een paar Cubaanse bands van dit kaliber, dan zal ik ze met liefde vergelijken.

I saw Willie - El Gran Varón

Willie Colon liet me er lang op wachten, en dan bedoel ik niet dat hij sinds 1985 niet meer in Nederland heeft opgetreden. Zijn concert in de nacht van 8 op 9 oktober 2010 begon om twee uur, maar dat was het wachten waard. God, wat heeft Willie in veel salsa klassiekers een hand gehad. Vlak voor het optreden werd het publiek hieraan herinnerd in een filmpje op de schermen naast het podium. Het was volledig overbodig: de in grote getalen aanwezige latino's kenden hun klassiekers, ongeacht hun leeftijd. Een paar begintonen van het zoveelste stukje Goud van Oud uit de trompet van Willie waren voldoende voor keer op keer golf van gejuich. Overal om me heen zag ik lippen met ieder nummer meebewegen.

Willie begon aarzelend met "Che che cole" en een paar andere oude nummers die hij samen met Hector Lavoe en Ruben Blades had gemaakt. De geluidstechnici hadden de boel nog niet op orde, en ik dacht aan hoeveel liever ik hem in de Melkweg zou hebben spelen. Dat kwam bovenop de ergernissen van het moeten kopen van drankjes met een muntjes systeem (oftewel geldwisselaars die de Salsa tempel ontheiligen) en een kluisje voor mijn jas waar ik 10 euro voor moest uitgeven (terwijl ik bij het zwembad daar 50 cent voor betaal). Nou goed, parkeren was wel gratis. You win some, you lose some.

Langzaam maar zeker werd het geluid beter. De oude locomotief kwam op stoom en mijn ergernis verdween. Voor ik het wist, stond de band al bijna een uur te spelen. In die salsa-roes hoorde ik onder andere een geweldige uitvoering van "Calle Luna, Calle Sol" voorbij komen. Time flies when you're having fun! De uitvoering van "Oh que sera" was een hoogtepunt voor mij. De band bouwde onder leiding van Willie het nummer om tot een descarga waar de funk in dikke druppels vanaf droop. Later in de set kwam "El gran varón" voorbij. Dat leek de publieksfavoriet te zijn, getuige de reactie die dat nummer losmaakte.

Willie zong alle nummers zelf. Ik vind zijn stemgeluid mooi en uniek, en toch dacht ik onwillekeurig terug aan hoe Lavoe en Blades die nummers ten gehore brachten. Elk voordeel heeft zijn nadeel: Willie Colon heeft in het begin van zijn carriere sensationele zangers in zijn band gehad, waarnaast zijn talent als zanger verbleekt. Op de trompet en trombone was Willie uiteraard wel heer en meester, want hij heeft met zijn geheel eigen stijl een onuitwisbaar stempel gedrukt op het hele salsa-genre.

Op een gegeven moment begon Willie een paar woorden in het Engels te zingen, maar daar was het publiek het niet mee eens. Hij protesteerde nog dat het de normaalste zaak van de wereld is voor een jongen uit de Bronx zoals hij, maar het publiek wilde er niets van horen. Ik vond het jammer, want als we de film "El Cantante" mogen geloven, dan sprak Willie niet eens Spaans toen hij Hector Lavoe voor het eerst ontmoette.

Opvallend door het hele concert heen waren de pauzes tussen de liedjes, waarin de band volledig stil viel en Willie zich rustig voorbereidde op de volgende publieksfavoriet. Ook opvallend was dat Willie Colon de naam van de bandleden van een papiertje moest lezen. Ik denk niet dat het vergeetachtigheid vanwege ouderdom is. Ze klonken alsof ze al geruime tijd met hem speelde, maar blijkbaar was dit een gelegenheidsorkest.

In de toegift trakteerde Willie Colon op een reeks nummers van Hector Lavoe. Willie mist Hector duidelijk nog steeds. Every salsa fan does. Hierna gaan we Willie ook missen. Hij deed Amsterdam aan als deel van zijn afscheidstoer, maar het is goed zo. Ik hoop dat Willie nog lang van zijn pensioen mag genieten.

Sinterklaas woont ook in Spanje...

...net als La Sucursal S.A. en daarom hoop ik dat de Sint ruimte heeft op de stoomboot om ze mee te nemen. Ik zet namelijk een concert van hen op mijn verlanglijstje. Check deze video. Smokin!